Hoe ontstaat betonrot?

Bij gebruik van gewapend beton bestaat het risico dat betonrot ontstaat. Betonrot maakt betonnen constructies niet alleen lelijk, het tast ook de sterkte van de betonconstructies aan. In deze blog beschrijven we wat beton is, in welke gevallen bewapend beton wordt gebruikt en hoe betonrot kan ontstaan. Ook leggen we uit hoe je betonrot op een eenvoudige wijze kunt voorkomen.

Wat is betonrot?

Betonrot is een term die gebruikt wordt voor bepaalde schade aan gewapend beton. Meestal bedoelt men schade die ontstaat doordat de in het beton aanwezige wapening begint te roesten.

Wat is roest?

Roesten is een expansieve-reactie (roest zet uit) en doet aldus het beton barsten. Dit proces is zeer nadelig voor de sterkte van het beton en dus voor de gehele betonconstructie. In principe kun je roest verwijderen van staal en ijzer.

Hoe ontstaat betonrot?

Betonrot wordt veroorzaakt door indringing van kooldioxide CO₂ van de lucht (carbonatatie) of door indringing van chloriden.

Waar komt betonrot voor?

Betonrot komt meestal voor in betonelementen die het einde van hun levensduur hebben bereikt, of wanneer het element niet goed ontworpen of uitgevoerd werd, ook tijdens de levensduur. Chloride-indringing komt meestal voor in zeeklimaat of op plaatsen waar zout gestrooid wordt zoals bruggen. Betonrot komt ook voor in betonsoorten waar de voorgeschreven hoeveelheid verhardingsversneller calciumchloride (CaCl₂) overschreden werd. Het chloride werd in dat geval bij het maken van het element toegevoegd als bindingsversneller. De beruchte Kwaaitaalvloer is hiervan een praktijkvoorbeeld.

In beide gevallen wordt de beschermende ijzeroxide-laag rond de wapening verbroken. In de buitenlucht schilfert dit roestproduct normaal af, in basische omstandigheden zoals die in beton voorkomen blijft dit een continue laag die zo de wapening beschermt. In gecarbonateerd beton is de pH gedaald zodat de beschermlaag verdwijnt, aanwezigheid van chloriden zorgt ervoor dat de beschermlaag oplost als ijzerchloride FeCl₃ en zo uit het beton verdwijnt.

Wat is beton

Beton is een bouwmateriaal dat wordt gebruikt voor allerlei toepassingen in de bouw, van vloeren tot trappen en muren. Beton wordt gemaakt door cement, zand en grind te mixen in de verhouding 1 deel cement, 2 delen zand en 3 delen grind. Daarna wordt het materiaal gemengd met water om er beton van te maken, waarmee vervolgens bijvoorbeeld een betonnen vloer kan worden gestort.

Hoe kun je beton maken?

Het beton zelf kan kant en klaar worden besteld en door een betonwagen geleverd, maar dat is een methode die vanwege de kosten alleen voor grotere projecten is aan te raden. Bij kleinere doe-het-zelf klussen met beton kan het zelf worden gemaakt door de ruwe bestanddelen te mixen in een betonmolen.

Ook kun je klant- en klare beton kopen in zakken bij de bekende bouwmarkten (Gamma, Hornbach, Praxis) waar alleen water bij moet worden toegevoegd en die eventueel zonder betonmolen kan worden gemixt. Hou er wel rekening mee dat dat zwaar werk is.

Wat is gewapend beton?

Beton is sterk maar die sterkte van het beton betreft voornamelijk de drukkracht. Een betonnen plaat kan dan ook zwaar belast worden met een groot gewicht op het betonoppervlak. Echter, als er trekkrachten op het beton komen te staan, is het materiaal veel minder sterk.

Als we bijvoorbeeld een betonnen plaat als vloer gebruiken, maar die vloer leunt op een beperkt aantal steunpunten, zal het beton wat gaan doorbuigen. Daarbij ontstaan trekkrachten in het beton en als die trekspanning te groot wordt, ontstaan er uiteindelijk scheuren in het beton. Vervolgens wordt de trekspanning in de buurt van de scheur nog groter, want dat punt is dan de zwakste schakel geworden. Uiteindelijk kan de betonconstructie zelfs bezwijken.

Als we dus te maken hebben met grotere betonconstructies waar veel trekspanning op komt, kunnen we niet volstaan met alleen beton. Er moet aan het beton iets worden toegevoegd om de

constructie niet alleen bestand te laten zijn tegen drukkrachten, maar ook tegen trekkrachten. Daarvoor wordt staal gebruikt.

Staal heeft een grote trekkracht en door beton en staal te combineren, krijgen we constructies die zowel in drukrichting als trekrichting zwaar belast kunnen worden. In de praktijk betekent dit dat voorafgaand aan het storten van het beton, stalen staven of matten op de gewenste plek in de constructie worden geplaatst, waarna vervolgens het beton wordt gestort.

Overigens zullen ook in constructies van gewapend beton soms scheurtjes te zien zijn, maar als die niet te groot zijn, heeft dit geen invloed op de kracht van de constructie. Het staal en niet het beton neemt de trekspanning op. De combinatie van beton en staal werkt zo goed omdat de materialen uitstekend aan elkaar hechten. Bovendien hebben de gebruikte stalen staven vaak een geribbelde, gedraaide structuur waarmee ze zich nog beter in het beton kunnen vastzetten. Ook hebben beide materialen van nature een bijna gelijke uitzettingscoëfficiënt. Hierdoor zal gewapend beton niet kapot gaan.

De risico’s van betonrot

Bij het gebruik van gewapend beton is er wel een ander risico waar we op moeten letten. Normaal zit de stalen betonwapening volledig in het beton verwerkt en kan niet daardoor niet in aanraking komen met de buitenlucht. Als er echter kleine openingen zijn, scheurtjes bijvoorbeeld, dan kan via die scheurtjes het metaal in contact komen met water en lucht en gaan roesten.

Staal dat gaat roesten zet uit en het effect is dan ook dat het staal de betonconstructie beschadigt. Het levert het bekende beeld op van grijs beton waar een roestkleur doorheen te zien is en waar verroeste metalen delen uitsteken, het beton kapot drukken en laten afbrokkelen. Dit is natuurlijk schadelijk voor de sterkte van gewapend beton, maar los daarvan ook gewoon een lelijk gezicht.

Betonrot voorkomen

Betonrot voorkomen doe je door ervoor te zorgen dat het staal ingekapseld blijft in het beton. Daarbij helpt het als de bewapening voldoende diep in het beton is geplaatst en als er een relatief lage water/cementfactor is genomen (de verhouding tussen de gebruikte hoeveelheid water en cement in het beton). Die factor heeft echter ook nog invloed op andere eigenschappen van het beton en kan dus niet zomaar te laag worden gekozen.

Een extra behandeling om het beton volkomen waterdicht te maken, is dan ook noodzakelijk als je problemen met gewapend beton wilt voorkomen. Dat kan op twee verschillende manieren:

• Als je beton gaat storten en zelf het beton mixt, adviseren wij Cementmix te gebruiken. Cementmix vervangt water bij het mengproces van beton en verbindt alle deeltjes in het beton met elkaar samen. Het eindresultaat is beton dat volkomen waterdicht is en optrekkend vocht tegenhoudt, maar wel dampdoorlatend blijft en dat is weer van groot belang voor een goede “waterhuishouding”.
• Als je werkt met kant- en klaar beton of bij een bestaande constructie van gewapend beton, kun je het harde beton behandelen met Permacon. Permacon stopt de indringing van water in het beton doordat het gehele vochtwisselingsgebied, een laag van zo’n 2 centimeter vanaf het oppervlak, verzadigd wordt met een onoplosbare gel die de poriën opvult. Exact zoals water in de poriën van het beton zou trekken, maar dan zonder de schadelijke effecten van water.

Betonrot is een ernstige en ook lelijke beschadiging van betonconstructies. Gelukkig is betonrot te voorkomen. Door Cementmix te gebruiken voor nieuw beton en Permacon bij bestaande betonconstructies. Op deze wijze zorg je ervoor dat vocht geen kans meer krijgt en jouw beton in uitstekende staat blijft.

Meer weten over Cementmix? Kijk dan op onze productpagina Cementmix.

Meer weten over Permacon? Kijk dan op onze productpagina Permacon.